ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ


Δρ. Ελευθέριος Μηλιόπουλος

Ιατρός - Παθολογοανατόμος - Ογκολόγος
Διδάκτωρ Νευροπαθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών
Πρώην Εθνικός Εκπρόσωπος της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση



Site logo

Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ



Οι συνήθειες που επέτρεψαν στον καρκίνο να αναπτυχθεί, πρέπει να εξεταστούν και να αλλαχθούν. Το ψυχολογικό πλαίσιο που στηρίζει αυτές τις συνήθειες πρέπει να τροποποιηθεί και οι προσωπικές σχέσεις του ατόμου να μεταβληθούν ώστε να διευκολύνουν τη νέα μάθηση.


Οικοδόμηση υποστηρικτικών σχέσεων

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας σχετικά με αυτούς που επιβιώνουν από τον καρκίνο έχει επικεντρωθεί στα ψυχολογικά γνωρίσματά τους, αν δίνουν «μάχη» ή παραιτούνται και καθίστανται ανίσχυροι. Το άτομο που μπορεί να δημιουργήσει βαθιές προσωπικές σχέσεις είναι πιο πιθανό να επιβιώσει απ’ ότι το άτομο που δεν μπορεί. Η δημιουργία μιας λειτουργικής προσωπικής σχέσης είναι το κλειδί για την επιβίωση. Κι’ αυτός είναι ένας από τους λόγους που την βάλαμε πρώτη στον κατάλογο των εργασιών για την επιβίωση. Η βελτίωση των σχέσεων είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την τροποποίηση ολόκληρης της αλυσίδας. Οι βελτιωμένες σχέσεις και η βελτιωμένη έκφραση του συναισθήματος μειώνουν την ανάγκη υπερβολικής χρησιμοποίησης των κακών συνηθειών.

Το να έχει κανείς καρκίνο δημιουργεί την κοινωνικά αποδεκτή δικαιολογία για να λάβει την παρηγοριά και την επαφή που χρειάζεται. Είναι εκεί για να την αξιοποιήσει κανείς, είναι φυσικά αναμενόμενη και, επιπλέον, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι τριγύρω για να την προσφέρουν.

Για μερικούς καρκινοπαθείς είναι δύσκολο να βαθύνουν μια στενή σχέση. Μερικές φορές, παρά τους στενούς οικογενειακούς δεσμούς, η ίδια η οικογένεια μπορεί να έχει απαιτήσεις και να δημιουργεί άγχη που μπορεί να παρέμβουν στην ανάγκη του ασθενούς για παρηγοριά.

Μια πραγματικά υποστηρικτική σχέση δίνει ελπίδα για το μέλλον, ενθαρρύνει να πιστεύεται στον εαυτό σας, πάνω απ’ όλα και ενθαρρύνει να κάνετε τις αλλαγές που χρειάζονται.


Αντιμετώπιση του σοκ

Υπάρχει πραγματικά μια μαγική συνταγή για την αντιμετώπιση του σοκ. τα ζώα την εφαρμόζουν – μετά από μια μάχη δείχνουν ταραχή, μετά το βάζουν στα πόδια, γλύφουν τις πληγές τους ή αφήνουν άλλα ζώα να τους τις γλύψουν και μετά ξαναστέκονται στα πόδια τους. Μην προσπαθήσετε να παραλείψετε κάποια από τα βήματα. Είναι αφύσικο.

Όταν βιώνεται ένα σοκ, το άτομο αισθάνεται πιο εκτεθειμένο και πιο τρωτό από άλλες φορές. Είναι φυσικό να αισθάνεται κανείς εξαιρετικά ενδεής, ακόμη και διψασμένοι για παρηγοριά. Είναι φυσικό να θέλει κανείς να παλινδρομήσει και να είναι μικρό. Όσο καλύτερα μπορεί κανείς να κλάψει, όσο καλύτερα μπορεί να δεχτεί παρηγοριά, τόσο καλύτερα μπορεί να βοηθήσει το σώμα και το νου να προσαρμοστούν.

Η ανάκαμψη, το επόμενο στάδιο της φυσιολογικής εμπειρίας του σοκ, είναι αργή διαδικασία, στην οποία το σώμα αρχίζει αυτόματα να δυναμώνει για να τα βγάλει πέρα. Αν ξεσπά κανείς σε ένα υγιές κλάμα, για παράδειγμα, εκτονώνει την ένταση μέσα του κι’ αυτό ακολουθείται από καλό ύπνο σώματος και νου.

Αντιμετώπιση της οικογένειας, των φίλων και των συγγενών

Πρέπει να επανεκτιμήσει κανείς ριζικά τις υπάρχουσες σχέσεις με τους γύρω του. Πολλά θύματα του καρκίνου ανησυχούν υπερβολικά πρώτα για τις οικογένειές τους και μετά για τον εαυτό τους.

Πρέπει κανείς να μπορέσει να αντιμετωπίζει τους φίλους και την οικογένειά του και να τους φροντίζει, όπως έκανε στο παρελθόν, αλλά πρέπει να προσθέσει χρόνο για τον εαυτό του. Είναι ζωτικής σημασίας αυτό. Στην αρχή θα γίνει αργό και αν χρειαστεί κανείς μπορεί να κλειδωθεί.


Αντιμετώπιση των σωματικών αλλαγών

Εδώ περιλαμβάνονται τα προβλήματα της αντιμετώπισης των ουλών μετά την εγχείρηση και των παρενεργειών της χημειοθεραπείας και της ακτινοβολίας. Η έρευνα έχει δείξει ότι πολλοί ασθενείς βιώνουν κατάθλιψη, σεξουαλικές δυσκολίες και άγχος μετά την θεραπεία.

Η απώλεια ενός οργάνου ή μέρους ενός οργάνου είναι, από μόνη της, μια τραυματική εμπειρία. Οι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του μαστού ή του τραχήλου της μήτρας, κι εκείνοι στους οποίους δημιουργείται παρά φύσιν έδρα, είναι οι πιο ευάλωτοι στο βίωμα της αλλαγής της σωματικής κατάστασης.

Τα κύρια ψυχολογικά προβλήματα πηγάζουν από το πώς αισθάνεται το άτομο για την αλλαγή στο όργανο. Στον καρκίνο του μαστού, η βλάβη είναι εξωτερική και φανερή. Στον καρκίνο του τραχήλου, είναι εσωτερική και, φυσικά, μη εμφανής. Εδώ εμπλέκονται δύο καθοριστικά συναισθήματα: η αντίδραση στην παραμόρφωση και το άγχος για το τι μπορεί να σημαίνει αυτή για την προσωπική και σεξουαλική σχέση μιας γυναίκας.

Για πολλές γυναίκες, που είχαν ριζική αφαίρεση του μαστού, περνάνε μήνες πριν μπορέσουν να αγγίζουν ή να κοιτάζουν τις ουλές τους, πόσο μάλλον να επιτρέψουν σε κάποιον άλλο να το κάνει.

Το να έχει κανείς ένα πλαστικό σακουλάκι προσαρμοσμένο στην κοιλιά του είναι ίσως η πιο ριζική συνέπεια μιας εγχείρησης για καρκίνο και οι αλλαγές που συνεπάγεται είναι σημαντικές. Όπως και με τους καρκίνους του μαστού και του τραχήλου, πέρα από το σοκ της διάγνωσης και της εγχείρησης, υπάρχουν τα προβλήματα της κατάθλιψης και της αντιμετώπισης της σεξουαλικής ζωής. Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν προβλήματα με τις «προσωπικές σχέσεις», που κλινικά ορίζονται ως σεξουαλικές ανησυχίες και ανησυχίες για το τι μπορεί να σκέφτονται οι άλλοι.

Το σημαντικό εδώ είναι να μπορέσει κανείς να παρακάμψει τα προβλήματα και να στήσει ξανά τα κομμάτια της ζωής του, όπως πριν. Το να ενδίδει στις δυσκολίες και στο σοκ για υπερβολικά πολύ καιρό και να χάνει την ικανότητά του να σκέφτεται πως θα βοηθήσει τον εαυτό του είναι αυτό που κάνει την ζημιά μακροπρόθεσμα. Είναι σημαντικό να συνδυάζει κανείς την στεναχώρια του με την συμφιλίωσή του με αυτό που πρέπει να κάνει για να συνεχίσει τη ζωή του. Η οικογένεια και οι φίλοι μπορούν να βοηθήσουν πολύ.


Αλλαγή κακών συνηθειών

Αν θέλει κανείς να επιβιώσει θα πρέπει να κοιτάζει προσεκτικά τα πρότυπα που τον θέτουν σε κίνδυνο και μετά να τα τροποποιήσει.

΄Οσο παράξενο κι αν ακούγεται, πάρα πολλοί καρκινοπαθείς δεν παραιτούνται από τις κακές τους συνήθειες όταν μάθουν ότι έχουν ή είχαν καρκίνο. Υπάρχουν καπνιστές που ξανάρχισαν το κάπνισμα, μα μόλις τους διαβεβαίωσαν ότι δεν έχει μείνει κανένα ίχνος καρκίνου του πνεύμονα.

Το κύριο μέλημά μας θα πρέπει να είναι να βελτιώσουμε την γενική κατάσταση της υγείας.

Αν δεν μπορεί να κόψει κανείς το κάπνισμα, θα πρέπει να ζητήσει βοήθεια. Είναι τρομερά σημαντικό να μην γίνουν λάθη σ’ αυτό το στάδιο και η επαγγελματική βοήθεια μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας. Μπορεί να μην υπάρχει δεύτερη ευκαιρία.